Kei te mihi a Ngāi Tahu whānui ki a koutou. Nau mai, haere mai, tauti mai.
Nō ngā tau 600 i mua te iwi Māori i tae mai ai i Hawaiki ki Aotearoa nei mā runga waka unua.
He hononga whakapapa tō te iwi Māori ki ngā moana, ki ngā awa, ki ngā wai Māori nō ngā atua Māori tonu. E ai kī te kōrero he waka tēnei whenua e kīia ana ko Te Waipounamu. Arā, ko ngā paenga o Te Waka o Aoraki. Mai i Te Tau Ihu tae noa ki Motupōhue, arā te kei o te waka ko taupokia.
I te kimi haere a Tūterakiwhanoa i tōna hākoro a Aoraki. Ka kite atu ia i te waka ko taupoki. Ka tangi ka tangi, ka auē ka whakairotia taua waka hai whenua pai mō te tangata. Ka watua ngā rawa taiao me ngā kai ki runga. Tērā tētahi atu kōrero, i noho a Māui i Te Waipounamu hī ake ai i tana ika nui, arā ko Te Ika a Māui. Ko Aotearoa tētahi atu ingoa tawhito mō tēra motu engari ināianei ka whakamahi tērā hai ingoa mō Niu Tireni katoa).
Ko te tikanga o te ingoa Ngāi Tahu, ko ngā uri a Tahu. Tokomaha ngā uri o Tahu Pōtiki, nui ake i te 48,000 tāngata kua rēhita. I ngā iwi katoa ko Ngāi Tahu te tuawhā o ngā iwi nui mō te tokomaha o roto.
Tekau mā waru ngā papatipu rūnanga i te takiwā o Ngāi Tahu. Kotahi te māngai mai i ia rūnanga ka noho i te poari nui o te iwi e kīia ana ko Te Rūnanga o Ngāi Tahu, e whakahaere ana i ngā mahi a te iwi.
Ka whakatūria Te Rūnanga o Ngāi Tahu e te ture o Te Rūnanga o Ngāi Tahu i te tau 1996, ko tāna mahi he tiaki i ngā rawa i puta mai i te Kerēme, kia whai hua ai te whānau whānui o Ngāi Tahu.
Nāia te whakataukī a Ngāi Tahu
Mō tātou, ā, mō kā uri ā muri ake nei
